Punkt Informacji
Europejskiej
Unia Europejska
Państwa Unii
Instytucje Unii
Edukacja
Historia Integracji
|
Unię
Europejską charakteryzuje oryginalny system instytucjonalny, który odróżnia
ją od klasycznych organizacji międzynarodowych. Państwa, które
podpisały Traktaty Europejskie, uzgodniły zrzeczenie się części
suwerenności na rzecz niezależnych organów reprezentujących zarazem
interesy państwowe i interes wspólnotowy, powiązanych między sobą
zasadą dopełniania się, z której wynika proces podejmowania decyzji.
Rada Europejska
Na szczycie „budowli" Unii Europejskiej znajduje się Rada
Europejska, która gromadzi przynajmniej raz na sześć miesięcy szefów
państw lub rządów piętnastu państw Unii oraz przewodniczącego
Komisji Europejskiej. Miejscem spotkań jest jedno z miast kraju, który
sprawuje przewodnictwo w danym okresie.
Rada Unii
Europejskiej
Rada Ministrów Unii Europejskiej Państwa członkowskie negocjują i
ustanawiają prawodawstwo wspólnotowe na szczeblu Rady Unii
Europejskiej, wcześniej zwanej „Radą Ministrów". W zależności
od dziedzin, Rada podejmuje decyzje większością kwalifikowaną lub
jednogłośnie. Aby obliczyć kwalifikowaną większość, trzeba
wiedzieć, że traktaty przyznają każdemu państwu członkowskiemu
Unii pewną liczbę głosów, stosownie do ich wielkości. Rada Unii
Europejskiej jest głównym ośrodkiem decyzyjnym Unii. Skupia ministrów
piętnastu krajów w zależności od przedmiotu zapisanego w porządku
dnia, np. spraw zagranicznych, rolnictwa, przemysłu itd. Rada uchwala
akty prawne. Dysponuje władzą quasi-ustawodawczą, którą dzieli się
z Parlamentem Europejskim. Sprawuje także, wraz z Parlamentem, kontrolę
nad budżetem. Rada uchwala układy międzynarodowe wynegocjowane wcześniej
przez Komisję. Zapewnia koordynację polityki gospodarczej państw członkowskich.
Przewodnictwo Rady Ministrów, a także Rady Europejskiej sprawowane
jest kolejno przez każde państwo członkowskie przez pół roku.
Komisja
Europejska
Rola i zadania Komisji Europejskiej czynią ją motorem procesu
decyzyjnego Unii. Komisja liczy 20 członków, tzw. komisarzy, którzy
pełnią swe funkcje w sposób całkowicie niezawisły. Bezstronność i
zaangażowanie czynią z Komisji skutecznego i uczciwego pośrednika
oraz rozjemcę w razie konfliktu interesów między państwami członkowskimi.Rada
i Parlament Europejski uchwalają akty prawne na podstawie propozycji
Komisji. Komisja czuwa nad przestrzeganiem prawa i nad integralnością
jednolitego rynku. Polityka prowadzona w sektorach rolnictwa i rozwoju
regionalnego jest zarządzana i wypracowywana przez Komisję, podobnie
jak współpraca w dziedzinie rozwoju z krajami Europy Środkowej i
Wschodniej, Afryki,Karaibów i Pacyfiku. Do Komisji należy czuwanie nad
właściwym wdrażaniem prawodawstwa Unii w państwach członkowskich.
Komisja zarządza rocznym budżetem Unii i Funduszem Strukturalnym.
Siedzibą Komisji jest Bruksela
Parlament
Europejski
Parlament
Europejski jest demokratycznym forum, organem kontroli politycznej Unii,
który uczestniczy w procesie legislacyjnym. Od czerwca 1979 roku
wybierany jest w wyborach powszechnych. Liczy obecnie 626 posłów
wybieranych na pięć lat. W związku z perspektywą rozszerzenia Unii
Europejskiej, liczba posłów przyszłego Parlamentu została
ograniczona Traktatem Amsterdamskim do 700. Parlament odbywa swe sesje
plenarne w Strasburgu. Dwadzieścia komisji oraz grupy polityczne
zbierają się w Brukseli. Siedzibą Sekretariatu Generalnego jest
Luksemburg. Parlament wespół z Radą UE pełni funkcję legislacyjną.
Uczestniczyw opracowywaniu dyrektyw i rozporządzeń wspólnotowych,
wydając opinie na temat propozycji Komisji Europejskiej, która powinna
je zmieniać zgodnie z sugestiami Parlamentu. Parlament dzieli z Radą również
uprawnienia budżetowe. Projekt budżetu, przygotowany przez Komisję,
przekazywany jest do Rady i Parlamentu.
Trybunał
Sprawiedliwości
Trybunał Sprawiedliwości z siedzibą w Luksemburgu, składa się z piętnastu
sędziów, którym asystuje dziewięciu adwokatów generalnych. Są oni
desygnowani przez rządy państw członkowskich. Ich sześcioletni
mandat może być odnawiany. Rolą Trybunału jest zapewnienie
poszanowania prawa według interpretacji i w realizacji traktatów. Może
on zatem stwierdzić uchybienie przez któreś z państw członkowskich
obowiązkom przypadającym mu na mocy traktatów i sprawdzać legalność
aktów poszczególnych instytucji, a nawet je anulować. Trybunał
Pierwszej Instancji - utworzony w 1989 roku i liczący piętnastu sędziów
- zajmuje się zażaleniami wobec Wspólnoty wniesionymi przez osoby
fizyczne lub prawne pod warunkiem odwołania się do Trybunału
Sprawiedliwości.
Trybunał
Obrachunkowy
Trybunał Obrachunkowy stworzony na mocy Traktatu z 22.07.1975 r. liczy
piętnastu członków desygnowanych na sześć lat przez państwa członkowskie,
jednomyślnie i po konsultacji z Parlamentem Europejskim. Sprawdza on
legalność przychodów i rozchodów Wspólnoty oraz sposób zarządzania
finansami. Traktat o Unii podpisany w Maastricht podnosi Trybunał
Obrachunkowy do rangi piątej instytucji Wspólnoty. Traktat
Amsterdamski przyznaje mu prawo odwoływania się do Trybunału
Sprawiedliwości dla obrony swoich prerogatyw i rozszerza jego
uprawnienia kontrolne na fundusze zarządzane przez organizmy zewnętrzne.
Komitet
Ekonomiczno-Społeczny
Komitet Ekonomiczno-Społeczny wspomaga Radę i Komisję w sprawach
dotyczących Wspólnot Europejskich i Euroatomu. W jego skład wchodzi
222 członków reprezentujących poszczególne dziedziny życia
gospodarczego i społecznego. Rada i Komisja muszą się z nim
konsultować przed podjęciem wielu decyzji (zatrudnienie, Fundusz
Socjalny, kształcenie zawodowe itd.).
Komitet Regionów
Komitet Regionów został powołany do życia Traktatem o Unii. Składa
się z 222 przedstawicieli społeczności regionalnych i lokalnych
mianowanych przez Radę na podstawie propozycji państw członkowskich
na cztery lata. Rada i Komisja konsultują się z nim w przypadkach
przewidzianych w Traktacie.
|